Sorunu sor hemen cevaplansın.
Bulut Nedir
Bulutlar
Bulut nemli ve sıcak havanın atmosferde yükselerek soğumasından oluşan küçük su damlacıklarından meydana gelir. Eğer bulut iyice soğumuşsa içerisinde buz kristalleri oluşur.
Bulutların sınıflandırılması
Bulutlar Luke Howard tarafından 1803 yılında aşağıdaki Latince kelimeler kullanılarak ayrılmıştır
- sirrüs (Cirrus)-püskül
- Kümülüs (Cumulus)-yığın,küme
- Stratüs (Stratus)-tabaka
- Nimbus (Nimbus)-yağmur getiren
On adet bulut ismi vardır,ve bunların bazıları ortak kelimelerden oluşmuştur.Alto kelimesi orta anlamına gelmektedir.Bulutlar yerden olan yüksekliklerine göre üç gruba ayrılmaktadır.
Alçak bulutlar
2000 metrenin altında genellikle su damlacıklarından oluşan bulutlardır.
- Stratocumulus
- Stratus
- Cumulus
- Cumulonimbus (Dikine gelişimi en fazla olan bulut)
Orta bulutlar
Genellikle 2000-7000 metre yükseklikte su damlacıklarından oluşan bulutlardır.
- Altocumulus
- Altostratus
- Nimbostratus
Yüksek bulutlar
Buz kristallerinden oluşmuştur, yükseklikleri 5500-14000 metre arasındadır.
- Cirrus
- Cirrostratus
- Cirrocumulus
Şekil-15 Kümülüform (küme) tipi bulutlar
Şekil-16 Stratiform (tabaka) tipi bulutlar
Şekil-17 Bulutların genel sınıflandırılması
Bulutlar, serbest atmosferde buz kristalleri ve su damlacıkları gibi parçacıkların bir araya gelmesiyle oluşur. Bunun için, yeryüzünün dengesiz bir biçimde ısınmasıyla ya da başka nedenlerle yükselen havanın soğuyarak yoğunlaşması gerekir. Bulutlar, yeryüzüne ulaşan güneş enerjisini ve yeryüzünden uzaya geri yansıyan enerji miktarını düzenleyerek iklim üzerinde önemli rol oynar. Bulutlar, gökyüzünde bulundukları yükseklik, yapıları ve içeriklerine bağlı olarak enerjiyi farklı biçimlerde düzenlerler. Sözgelimi, bir bulut tipi yeryüzünden yansıyan enerjiyi yeryüzüne geri yansıtarak sıcaklığı tutarken; bir başka bulut tipiyse güneş ışınlarını yansıtarak yeryüzünün ısınmasını engelleyebilir. Örneğin, bulutsuz gecelerde havanın başka zamanlara göre çok daha soğuk olduğunu fark etmişsinizdir. Bulutların yalıtıcı etkisi olmadığı için, böyle gecelerde yeryüzünden çok daha fazla enerji uzaya geri yansır.
Bulutların sınıflandırılmasında kullanılan ölçütlerden biri, bulut tabanının yeryüzünden yüksekliğidir. Yeryüzünden yüksekliklerine göre üç farklı bulut tipi vardır. Yüksek bulutların tabanı, yeryüzünden 6000 m ve daha yukarıda bulunur. Orta yükseklikteki bulutların tabanı yerden 2000-6000 m; alçak bulutların tabanıysa en çok 2000 m yüksekliktedir. Bulut sınıflandırılmasında kullanılan bir başka ölçütse, bulutun yerden bakıldığında nasıl göründüğüdür. Bulutları betimlemek için daha çok Latince sözcükler kullanılır. Kümülüs sözcüğü, Latince’de “yığın” anlamına gelir. Stratus, ‘tabaka”; cirrus, “saç telleri”; nimbus “yağış” anlamına gelir. Öte yandan, yükseklerdeki bulutlar “cirro” önekini alır. Orta yükseklikteki bulutlarsa “alto”. Adında “nimbo” ya da “nimbus” geçen bulutlar, yağış bulutlarıdır. Alçak bulutların adlarına özgü tek bir ek yoktur. Örneğin, stratokümülüs, iki farklı temel bulut biçiminin özelliklerini taşıyan bir alçak buluttur.
Düzgün olmayan tabakalar halinde,
koyu gri renkteki bulutlardır. Su damlacıkları,
kar kristalleri ve bunların karışımından oluşurlar.
Aralıksız yağmura ya da kar yağışına neden olurlar.
Daha çok sonbahar ve kış mevsimlerinde görülürler.
Genellikle gökyüzünü tamamen kaplarlar.
Alçaklarda görülürler. Birbirine yakın kümeler
ya da tabakalar halinde, mozaik görünümlüdürler.
Tabakaları çok kalın değildir ve dikine gelişmezler.
Beyazımsı ve gri renktedirter. Stratus bulutlarının
parçalanması ya da kümülüs bulutlarının
dağılmasıyla oluşabilirler. Bu bulutlar, hemen
hemen hiç yağışa neden olmaz.
Kümülonimbus bulutlarının zıt yüklü
kutupları arasındaki elektron akışı
sırasında görülen ışık patlaması.
Bu elektrik boşalımı, bulut içinde
olabileceği gibi, bulutla hava arasında
ya da bulutla yer arasında da gerçekleşebilir.
Kümülonimbus bulutlarının altında,
keseyi ya da memeyi andıran uzantılar
oluşmuşsa, bulut bu adı alır. Uzantıların
görünüşü minik kümülüs bulutlarını andırır.
Şimşek ve gök gürültülü ağır sağanak
yağış habercisidirler. Özellikle yazın ve
bahar aylarında görülürler. Fırtınanın
en şiddetli zamanı geçince ortaya çıkarlar.
Sis, tabanı yeryüzünde olan bir buluttur.
Atmosferdeki su buharının, damlacıklar
halinde yoğunlaşmasıyla oluşur. Bunun
nedenlerinden biri, sıcak havanın soğuk
bir su ya da kara kütlesinin üzerinden
geçmesidir. Gece yeryüzünün aşın
soğuması ya da bir yamaç boyunca
yükselen havanın soğumasıyla da sis oluşabilir.
Yanma sonucu ortaya çıkan, havada asılı
duran ya da hareket eden parçacıklardır.
Bir süre hareket ettikten sonra, dumanın
içindeki büyük parçacıklar yere iner.
Dumanla birlikte oluşan sis, insan sağlığı
açısından çok zararlıdır. 1980′li yıllarda
kış aylarında Ankara’da bu durum
çok sık yaşanıyordu.
Gökyüzündeki en alçak bulutlardır.
Genellikle su damlacıklarından oluşurlar.
Renkleri açık griden koyu griye kadar değişir.
Deniz kıyılarında ve vadilerde sık görülürler.
Görünümleri, sisi andırabilir ve tüm
gökyüzünü kaplarlar. Bazen hafif çiselemeye
ya da hafif kar yağışına yol açarlar.
Atmosferin düşük sıcaklıktaki bölgelerinde
yol alan uçakların arkasında bıraktığı ince,
çizgi biçimindeki bulutlardır. Jet motorlarının
egsozundaki su buharından kaynaklanır.
O yükseklikte havadaki nem oranının fazla
olduğunu gösterir. Ne kadar uzunsa,
nem oranı o kadar fazla demektir.
Buhar izi olarak da adlandırılır.
55-65 derecelik yüksek enlemlere özgü,
az rastlanır bulutlardır. Yaz aylarında
görülürler, ince sirrus ya da sirrostratus
bulutlarını andırırlar. Gecenin karanlığına
karşın, mavimsi ya da gümüşi, ufka
yakınken kırmızımsı renkte görünürler.
Yerden 7500-9000 metre yüksektedirler.
Sirrus bulutları, gökyüzündeki en yüksek
bulutlardır, ince, dar şeritler biçiminde
ya da lif lif görünürler. Buz kristallerinden
oluşurlar. Genellikle aynı yönde dizilirler
ve o yükseklikteki bulut hareketinin yönünü
gösterirler. Öteki bulutlardan daha beyaz olurlar.
Genelde iyi havaya işaret ederler.
Kümülüs bulutlarının özel bir tipidir.
Bu bulutlar iyi hava habercisi olarak bilinirler.
Basık görünüşlüdürler; üzerlerinde yumrular
bulunur ve tabanları düzdür. Bu bulutlarda
dikey gelişme hemen hemen hiç görülmez.
Genellikle gri, bazen maviye çalan
renkte; lif lif ya da tabakalar halinde,
örtü görünümlü bulutlardır. Tüm gökyüzünü
kaplarlar. Su damlacıklarından, bazen de
buz kristallerinden oluşurlar. Güneş’in ya da
Ayın görülmesini engelleyecek kadar kalın olabilirler.
Hafif yağmur ve kar yağışına neden olabilirler.
Beyaz ya da gri renkte, tabaka halinde
ya da parçalı, dalga görünümlüdürler.
Çoğunlukla su damlacıklarından oluşurlar.
Genellikle bir bölümleri gölgelidir. Bu, onların
daha yükseklerdeki sirrokümülüs bulutlarından
ayırt edilmesini sağlar. Sıcak ve nemli bir yaz
sabahında varlıkları, genellikle fırtına habercisidir.
Üst kısımları patlamış mısırı ya da
karnıbaharı andırır. Küme küme ya da
tek başına bulunabilirler. Doğrudan ışık
alan yerleri parlak beyaz, öteki bölümleri
gölgeli ya da koyu renklidir. Gökyüzünde
dikine gelişerek büyürler. Su damlacıklarından
oluşan, alçak bulutlardır. Hava yeterince
soğuksa buz kristalleri ve kar içerirler.
Tepesi “kule” gibi görünen kümülüs bulutlarıdır.
Gün boyunca, yeryüzünün ısınmasıyla
yerden ısı kazanarak dikey olarak gelişirler.
Belli atmosfer koşullarında çok büyük
kütleli bulutlara dönüşebilirler. Sağanak
yağışlara neden olurlar. Bu bulutlar, sonradan
daha da gelişerek kümülonimbuslara dönüşür
Yükseklerdeki bulutlardandır; neredeyse
tümüyle buz kristallerinden oluşurlar. Top top,
ince ve beyaz bir tabaka görünümlü
bu bulutlar gölge yapmaz. Genelde iyi
hava işaretidir. Altokümülüs bulutlarıyla
karıştırılsa da, gölge bırakmayışı ve
tek tek parçalardan oluşmasıyla öteki
bulut tiplerinden kolaylıkla ayırt edilebilir.
İnce, saydam, tül görünümlü, gölge
yapmayan bulutlardır. Yükseklerde bulunup,
neredeyse tümüyle buz kristallerinden oluşurlar.
Gökyüzünün tümünü ya da bir bölümünü kaplarlar.
Sirrüslerden gelişirler. Yağış ve kötü hava
habercisidirler. Gökyüzünde Güneş ya da
Ay varsa hale oluşabilir.
Dikine büyüyen bulutlardır. Biçimleri sürekli değişir.
Çok koyu renklidirler. Alt bölümleri su damlacıkları,
üst bölümü buz kristallerinden oluşur.
Kuvvetli sağanak yağışa, şimşek, gökgürültüsü
ve rüzgâra, bazen de dolu yağışına neden olurlar.
Üst kısımları, “örs” biçimine dönüşür.
Örsün uzantısı, bulutun hareket yönünü gösterir.
Kimi durumlarda buluttan ayrılan damlacıklar
toprağa ulaşamadan havada buharlaşır.
Böylece, bulutun tabanına yapışıkmış gibi
duran bir “yağış demeti” oluşur. Bu bulutlara
Virga bulut adı verilir. Virga, Latince’de
“çubuk” anlamına gelir.
Sirrostratus ve sirrokümülüs bulutlarından
ya da bu bulutların kenarlarından yayılan
kırmızı ya da yeşil renkli parlak ışıkları
ifade eder. Renkler, bulutların içindeki
parçacıklardan geçen güneş ışınlarının
kırılması sonucu ortaya çıkar. Bunun için
Güneş’in, ufuk çizgisiyle 3Oo’Iik ya da daha
fazla bir açı yapması gerekir.
Rüzgârla dağlık arazilerin etkileşimi
sonucu oluşurlar. Biçimleri, mercek
camını andırır ve birbirlerinden ayrı dururlar.
Bir engebe ya da engelle karşılaşan
hava kütlesinin yükselip soğuyarak
yoğunlaşması sonucu oluşurlar. Sirrokümülüs,
altokümülüs ve stratokümülüs tipi bulutlar,
bu yolla mercek biçimini alabilir.
Kümülonimbus bulutundan yeryüzüne uzanan
ve kendi ekseninde hızla dönerek yol alan
hava sütunu. Hortum, dünyanın belli
bölgelerinde sık görülen bir fırtına türüdür.
Çok büyük zararlara yol açabilir.
Kimi zaman, birbirinden farklı tipteki birkaç
bulutun gökyüzünde aynı anda bulunduğunu
görebiliriz. Örneğin, gökyüzünde hem sirrus
bulutlarının, hem de kümülüs bulutlarının
bulunduğunu gözlemleyebiliriz. Ancak, bu
resimdeki gibi, tüm bulut tiplerini gökyüzünde
aynı anda görmemiz elbette olanaksız.
Yüksek, dik ve tek başına duran dağ
tepelerindeki durağan bulut parçalarıdır.
Bu bulutlar da, tırmanan havanın zorunlu
olarak soğuması ve yoğunlaşması sonucu oluşur.
Dalga bulutlar, farklı yoğunluk ve sıcaklıktaki
hava tabakaları arasındaki etkileşime bağlı
özel bir tür çalkantıdan kaynaklanır.
Bu, bayrakların dalgalanmasına neden
olan çalkantının aynısıdır. Bu olay,
“Kelvin-Helmholtz Süreksizliği” olarak adlandırılır.
Kaynak : Tübitak
Bulmacada Bulut
Bulmacada Bulut sorusunun cevabı nedir?
Kare ve çengel bulmacalarda "Bulut" sorusunun yanıtında boşluk 5 harflidir ve cevabına SEHAB yazabilirsiniz..
Tarih: 2016-08-01 13:28:42 Kategori: Coğrafya
Kitaptan sorunu tarat hemen cevaplansın.